Đau lưng trên (tên tiếng anh là: Upper back pain, thoracic back pain hoặc middle back pain) là hiện tượng đau xảy ra ở vùng cột sống ngực, dưới cổ và chạy dọc theo chiều dài xương sườn. Người bệnh bị đau lưng phía trên thường sẽ cảm thấy đau nhức khi chậm hoặc ấn nhẹ vào. Cơn đau thường kéo dài trong một vài giờ hoặc thậm chí là trong vài ngày, đau sẽ hết khi người bệnh nằm nghỉ ngơi hoặc áp dụng cách giảm đau và điều trị tại nhà.
Nguyên nhân gây đau lưng trên bên trái và bên phải
Đau lưng trên có thể xuất hiện do những nguyên nhân cơ học tác động đến vùng lưng trên (lưng giữa), cụ thể như:
- Căng cơ lưng: Khi bạn vận động quá sức có thể khiến cơ lưng bị căng, đặc biệt là cơ ở vị trí gần bả vai và hai bên khung sườn. Các cơ này bị căng hoặc giãn sẽ gây ra những cơn đau lưng trên.
- Giãn dây chằng cột sống ở ngang lưng: Khi bạn lao động chân tay, chơi thể thao nhiều, làm công việc nặng nhọc sẽ khiến dây chằng bị tổn thương và giãn ra. Lúc này, bạn sẽ cảm thấy đau nhức vùng lưng trên nơi dây chằng bị giãn, nếu không điều trị sớm có thể khiến dây chằng bị đứt.
- Vận động ít: Những người thường thường xuyên ngồi một chỗ hoặc có thói quen lười vận động trong thời gian dài sẽ khiến cấu trúc ở lưng trên bị thay đổi. Các cơ bắp ở vị trí này sẽ yếu dần đi và giảm khả năng hoạt động.
- Chấn thương do tai nạn: Khi bạn bị chấn thương do tai nạn xe hơi, tai nạn khi chơi thể thao hoặc khi lao động có thể gây đau lưng trên. Vì những chấn thương này sẽ khiến xương sống, đĩa đệm, cơ và dây chằng và các mô mềm khác bị tổn thương, đè vào dây thần kinh cột sống gây đau.
- Các vận động sai tư thế: Những tư thế hoạt động sai tư thế như gập người về phía trước, đặt quá nhiều áp lực lên các cơ bắp, ngồi khoanh tròn khiến các cơ bắp phải chịu nhiều áp lực dẫn đến xuất hiện cơn đau lưng trên. Những người thường mắc phải nguyên nhân này là nhân viên văn phòng làm việc máy tính thường xuyên, ngồi không đúng cách, ngồi làm việc liên tục 8 giờ/ngày.
- Bê đồ vật sai tư thế: Khi bạn nâng hoặc di chuyển một đồ vật nặng không đúng tư thế có thể gây ra tổn thương và gây đau đớn.
- Đeo ba lô quá nặng: Trẻ em khi đeo một chiếc ba lô quá nặng trong thời gian dài sẽ tăng nguy cơ vùng lưng trên bị chấn thương.
Đau lưng trên là triệu chứng bệnh gì?
Ngoài những nguyên nhân trên, các cơn đau nhức lưng trên cũng có thể là triệu chứng của những bệnh lý nguy hiểm. Đó là:
Bệnh lý xương khớp gây đau lưng trên
Theo Hội nghị Y khoa tháng 5 năm 1976, đau lưng trên có thể xảy ra do những bệnh lý xương khớp phổ biến, cụ thể như:
Thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân phổ biến gây đau lưng trên, chiếm khoảng 85%. Vì khi bị thoát vị đĩa đệm sẽ dẫn đến các triệu chứng chèn ép rễ thần kinh gây ra những cơn đau và lan sáng vị trí xung quanh.
Tình trạng đau ở lưng trên do thoát vị đĩa đệm thường sẽ kéo dài khoảng 2 tuần, đau thường âm ỉ kéo dài. Nếu không được điều trị dứt điểm, cơn đau sẽ xuất hiện thường xuyên hơn, đau có thể xuất hiện đột ngột và gây tê liệt vùng lưng trên, hạn chế vận động.
Thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là một thuật ngữ mô tả chứng viêm xương khớp của cột sống do lão hóa. Bệnh có thể gây đau lưng trên, đau nhức cột sống lưng. Người bệnh thường bị đau lưng cấp tính, có thể lan sang các bộ phận khác như hông, đùi, vai…
Gai cột sống
Gai cột sống cũng là nguyên nhân hàng đầu gây đau lưng trên. Vì sự lắng đọng canxi lâu ngày sẽ hình thành các gai xương, những mỏm xương xương chèn ép và cọ xát với đĩa sụn và dây chằng gây đau. Đau do gai cột sống thường có thể xảy ra ở bên trái, bên phải hoặc ở chính giữa.
Loãng xương
Đau lưng trên âm ỉ kéo dài cũng có thể xảy khi bạn bị loãng xương. Khi cơ thể bị thiếu hụt canxi và omega-3 khiến xương bị loãng, dễ gãy gây đau. Những người có nguy cơ bị loãng xương như phụ nữ mãn kinh, người lớn tuổi, người ăn uống thiếu chất thường xuyên…
Đau thần kinh liên sườn
Đau lưng trên vòng ra trước ngực theo xương liên sườn và lan ra xung quanh cũng có thể là triệu chứng của đau thần kinh liên sườn. Khi dây thần kinh liên sườn bị chèn ép ở cột sống lưng giữa hoặc mắc bệnh Zona thần kinh sẽ gây đau thần kinh liên sườn. Nếu không điều trị dứt điểm thì bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Viêm khớp
Những tình trạng viêm khớp thường phổ biến như viêm đa khớp, viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp… gây đau lưng trên. Những cơn đau nhức xuất hiện khi xảy ra tình trạng viêm nhiễm sụn khớp cọ xát vào xương, biến dạng xương.
Đau lưng trên khó thở tức ngực
Bên cạnh những nguyên nhân do bệnh lý xương khớp, đau lưng trên cũng có thể là triệu chứng của những bệnh lý về tim mạch, phổi, cụ thể như sau:
Bệnh phổi
Những bệnh lý về phổi như tắc mạch phổi, viêm phổi, lao phổi,… có thể là nguyên nhân gây ra những cơn đau lưng trên phía vì phổi nằm ngay trước lồng ngực. Bên cạnh đó, người bệnh còn có một số triệu chứng kèm theo như cơn ho dữ dội và dai dẳng, đau lưng trên tức ngực khó thở kèm theo ho ra máu khi phổi bị tổn thương nặng.
Áp lực lên cơ liên sườn
Cơ liên sườn nằm ở giữa các xương sườn, khi cơ liên sườn bị chèn ép quá tải sẽ gây ra những cơn đau lưng trên kèm tức ngực khó thở. Những cơ liên sườn đằng sau đốt sống lưng L2 – L4 là dễ bị tổn thương. Các cơ này bị rách sẽ gây đau buốt khi ho hay hít vào, do đó nhiều người bệnh chỉ dám thở nhẹ và không dám hắt hơi.
Nhồi máu cơ tim
Cơn đau nhói lưng trên xuất hiện đột ngột và đau lan lên hàm và kéo dài xuống dưới cánh tay là triệu chứng của bệnh nhồi máu cơ tim.
Trên đây là toàn bộ những bệnh lý có thể gây đau lưng trên. Dù đau xảy ra do nguyên nhân nào thì người bệnh cũng cần điều trị càng sớm càng tốt, tránh để lại biến chứng nguy hiểm. Hiện nay có rất nhiều cách giảm đau hiệu quả ngay tại nhà và những bài thuốc nam chữa đau lưng tốt.
Cách giảm đau lưng phía trên hiệu quả tại nhà
Khi thấy xuất hiện những cơn đau lưng trên (lưng giữa) thì người bệnh có thể sử dụng những mẹo giảm đau lưng tại nhà sau đây:
Chườm nóng
Nếu bị đau lưng trên do căng cơ, giãn cơ thì bạn có thể sử dụng cách chườm nóng để giảm đau hiệu quả. Mẹo giảm đau này có hiệu quả tốt nhất đối với những trường hợp bị đau đốt sống lưng giữa. Người bệnh sử dụng cám gạo hoặc cơm, túi nước ấm để chườm lên vị trí đau.
Bài tập vật lý trị liệu
Những bài tập vật lý trị liệu tốt cho người bị đau lưng trên gồm có:
Đá chân cẳng
Cách thực hiện:
- Bước 1: Nằm thẳng, đá chân trái lên không quá cao cũng không quá thấp, khoảng 1 góc 45 độ
- Bước 2: Giữ nguyên tư thế chân như vậy trong khoảng vài giây sau đó đổi sang chân phải và làm tương tự
Tác dụng:
- Tập mạnh cơ ở vùng bụng, đùi và cẳng chân, mỗi ngày tập 3 lần từ 10-15 động tác
- Tốt cho những bệnh nhân bị đau lưng do thoát vị đĩa đệm cột sống lưng
Co chân
Cách thực hiện:
- Bước 1: Nằm thẳng, co đầu gối chân phải ép sát bụng mức tối đa
- Bước 2: Tay giữ đầu gối để khoảng vài giây sau đó đổi bên sang chân trái, mỗi động tác làm từ 15-20 lần
- Bước 3: Co cả 2 đầu gối ép sát bụng, 2 tay giữ đầu gối, thực hiện khoảng 10 lần
Tác dụng:
- Giúp kéo giãn xương cột sống, thuận lợi cho phần đĩa đệm trở về vị trí cũ nếu bị thoát vị đĩa đệm những cần phải tập thường xuyên
- Giúp cải thiện tình trạng bệnh, đánh bay cảm giác tê nhức, đau lưng một cách nhanh chóng
Ép khung xương
Cách thực hiện:
- Bước 1: Nằm thẳng trên sàn, co 2 bàn chân lên, gập đầu gối, cố gắng ấn phần thắt lưng xuống sàn, gồng bụng
- Bước 2: Giữ nguyên tư thế này khi nào mỏi thì thả lỏng cơ thể và sau đó làm lại tương tự như vậy
Tác dụng:
- Giúp cho cơ vùng lưng mạnh nhằm giữ vững phần cột sống được tốt hơn
Giác hơi
Phương pháp này giúp giảm đau nhức xương khớp, đau mỏi cột sống, đặc biệt là giảm đau lưng trên hiệu quả. Mỗi ngày, người bệnh nên thực hiện 2 lần vào buổi tối và sau khi ngủ dậy sẽ giúp bạn giảm đau một cách nhanh chóng.
Sử dụng thảo dược
Lá lốt, ngải cứu, tía tô,… là những loại thảo dược tự nhiên ở ngay trong vườn nhà bạn có tác dụng giảm đau lưng trên hiệu quả. Bạn chỉ cần giã nát một trong những cây này, xào nóng lên và đắp trực tiếp vào vùng lưng bị đau.
Chườm lạnh
Khi bị đau lưng trên do các chấn thương cơ xương nhẹ thì bạn có thể sử dụng mẹo chườm lạnh để giảm đau hiệu quả. Khi xuất hiện những cơn đau cấp tính, người bệnh có thể sử dụng liệu pháp chườm lạnh 20 phút sau mỗi 2-3 giờ trong vài ngày
Tắm nước muối Epsom
Phương pháp ngâm mình trong bồn nước muối Epsom ấm có thể giảm đau và sưng lưng trên hiệu quả. Vì trong nước muối có chứa magie có tác dụng thả lỏng các cơ. Lưu ý tránh để nước quá nóng và không được ngâm quá 30 phút.
Trên đây là một số thông tin về tình trạng đau lưng trên, bạn đọc có thể tham khảo và áp dụng để đẩy lùi cơn đau hiệu quả. Khi đã áp dụng những biện pháp khắc phục trên mà cơn đau không thuyên giảm, hãy đến gặp bác sĩ thăm khám để có biện pháp điều trị phù hợp.