Vì cộng đồng
Viêm hang vị dạ dày là một trong những vấn đề xảy ra phổ biến ở dạ dày, khiến người bệnh phải chịu đựng cơn đau khó chịu kéo dài. Trong trường hợp không được điều trị sớm, tình trạng này có thể kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng khác như lở loét hang vị, chảy máu trong,… Chính vì vậy, việc nắm rõ được những thông tin liên quan như nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị có thể giúp bạn phòng tránh hiệu quả!
Viêm hang vị dạ dày là gì?
Hang vị nằm ở gần cuối dạ dày, là phần nối giữa thân vị và hang môn vị, chuyên dùng để lưu trữ thức ăn đã được nghiền nhuyễn và trộn lẫn axit tiêu hóa đang chờ để chuyển sang tá tràng. Chính vì là nơi lưu trữ thức ăn, khu vực này có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, phổ biến nhất là viêm hang vị dạ dày.
Tình trạng này xảy ra khi lớp lót của hang vị bị tấn công bởi các yếu tố gây hại như vi khuẩn, axit dịch vị dư thừa,… dẫn đến hiện tượng sưng tấy và viêm đỏ. Người bệnh lúc nãy rất dễ gặp phải hiện tượng đầy bụng, khó tiêu và thường xuyên ợ hơi, ợ nóng. Nếu không được điều trị sớm, lớp niêm mạc bị viêm có thể bị loét, gây chảy máu trong dạ dày, thậm chí là thủng dạ dày.
Theo các bác sĩ, viêm hang vị bao tử là tình trạng khá phổ biến, xảy ra ở tất cả các đối tượng, không kể giới tính hay tuổi tác. Tuy nhiên, tỷ lệ này thường cao hơn ở những người có lối sống kém lành mạnh, thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá hoặc lạm dụng các loại thuốc có khả năng gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
Viêm hang vị đau ở đâu?
Do hang vị là một khu vực thuộc dạ dày nên khi nó bị viêm, người bệnh thường cảm nhận được những cơn đau ở giữa bụng – nơi có chứa lỗ rốn. Ở giai đoạn đầu, cơn đau thường có mức độ nhẹ và chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không phát hiện sớm và xử lý triệt để, tình trạng viêm trở nên nặng hơn thì các cơn đau cũng dữ dội hơn. Lúc này, đau có thể lan rộng sang cả vùng bụng trên và bụng dưới, âm ỉ trong nhiều giờ đồng hồ, khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu.
Triệu chứng viêm hang vị dạ dày
Các triệu chứng của viêm hang vị dạ dày có nhiều nét tương đồng với một số chứng bệnh liên quan đến bao tử khác, đặc biệt là viêm đau dạ dày. Chình vì vậy, nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường của sức khỏe hệ tiêu hóa, bệnh nhân nên đặt lịch thăm khám sớm để được chẩn đoán phân loại và điều trị kịp thời.
Theo các bác sĩ, người bệnh bị viêm đau hang vị dạ dày thường có các biểu hiện sau đây:
Ợ hơi, ợ chua và ợ nóng
Đây cũng là một trong các dấu hiệu khá phổ biến ở những người bị viêm hang vị. Nguyên nhân là vì hang vị bị viêm sưng, khiến quá trình hấp thụ và di chuyển của thức ăn sang ruột non bị tắc nghẽn, trì trệ. Theo thời gian, lượng thức ăn này lên men bởi axit dịch vị và tạo thành những lớp khí có tính axit tích tụ bên trong dạ dày.
Lúc này, như một phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ sự khó chịu ở bao tử, người bệnh liên tục ợ hơi. Do chướng khi có tính axit nên có thể gây ra cả hiện tượng ợ nóng và ợ chua. Hiện tượng này thường xuất hiện sau khi người bệnh dùng bữa, gây ra nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Cảm giác đau nhức ở vùng bụng
Triệu chứng thường thấy nhất của các bệnh lý về dạ dày là đau bụng và viêm hang vị cũng không ngoại lệ. Có thể nói rằng đây là dấu hiệu đầu tiên xuất hiện ở người bệnh. Ban đầu, các cơn đau tập trung chủ yếu ở quanh rốn với cảm giác râm ran. Đau cũng không kéo dài quá lâu tại thời điểm này.
Tuy nhiên, khi viêm phát triển nặng hơn, bệnh nhân thường đau quặn thắt, đau lan rộng sang nhiều khu vực khác và kéo dài khá lâu. Triệu chứng cũng có thể nghiêm trọng hơn nếu người bệnh bỏ bữa hoặc ăn quá no.
Chướng bụng, khó tiêu
Mỗi một khu vực thuộc dạ dày đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Chính vì vậy, khi hang vị bị viêm, quá trình này sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Do thức ăn tích tụ trong bao tử, người bệnh sẽ gặp phải hiện tượng đầy chướng bụng, ăn không tiêu. Đa phần các trường hợp người bệnh đầy chướng, khó tiêu đều xuất hiện cả tình trạng ợ hơi, ợ nóng.
Các triệu chứng khác
Bên cạnh các dấu hiệu thường thấy như đau bụng, ợ hơi và khó tiêu, người bệnh cũng có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:
- Buồn nôn, ghê cổ: Tình trạng này cũng liên quan đến việc quá trình tiêu hóa thức ăn ở dạ dày bị trì trệ. Thức ăn lên men tạo ra khí nóng và dịch chua, khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác ghê cổ, buồn nôn rất khó chịu.
- Ăn không ngon, da dẻ xanh xao: Bởi vì cảm giác đau bụng, khó tiêu xảy ra liên tục, người bệnh dần dần cảm thấy chán ghét các bữa ăn, thậm chí là không còn cảm giác ngon miệng, thèm ăn. Bên cạnh đó, do quá trình hấp thu dinh dưỡng từ thực phẩm bị gián đoạn, bệnh nhân trở nên thiếu chất, khiến da dẻ kém hồng hào và sức sống.
- Rối loạn tiêu hóa: Hệ thống tiêu hóa là một dây chuyền vận hành liên tục, bất kỳ trục trặc nào cũng có thể gây ra ảnh hưởng đến cả quá trình. Chính vì vậy, có không ít người bệnh viêm hang vị bị rối loạn tiêu hóa, gặp phải các hiện tượng như táo bón, đi ngoài liên tục trong một khoảng thời gian, phân lỏng,…
Nguyên nhân viêm hang vị dạ dày
Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến hiện tượng viêm hang vị dạ dày. Trong đó, những tác nhân phổ biến nhất là:
Vi khuẩn H.pylori
Vi khuẩn Hp được coi là nguyên nhân hàng đầu gây ra các tình trạng viêm nhiễm ở dạ dày, bao gồm cả viêm hang vị. Loại vi khuẩn này là vi khuẩn nội sinh tồn tại sẵn bên trong dạ dày của con người. Chúng không bị ảnh hưởng bởi axit dịch vị và có thể bám vào lớp lót niêm mạc.
Nếu môi trường trong bao tử trở nên mất cân bằng, vi khuẩn H.pylori có thể sinh sôi và phát triển mạnh hơn, gây ra tình trạng viêm niêm mạc ở nơi mà chúng bám vào, ví dụ như hang vị, thân vị,…
Lạm dụng thuốc trong thời gian dài
Có không ít các loại thuốc Tây y đường uống có tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến hệ thống tiêu hóa, ví dụ như thuốc giảm đau không kê đơn NSAIDs (ibuprofen, aspirin,…), thuốc kháng sinh amoxicillin,… Các hoạt chất có trong những loại thuốc này dần giết chết các lợi khuẩn thuộc hệ thống tiêu hóa cũng như bào mòn lớp niêm mạc hang vị, cuối cùng gây ra hiện tượng viêm sưng và lở loét.
Hệ thống miễn dịch bị rối loạn
Có một số trường hợp viêm hang vị không phải do các yếu tố bên ngoài mà liên quan đến vấn đề nội tại bên trong cơ thể, đó là hệ thống miễn dịch bị rối loạn. Thông thường, khi có vi khuẩn, virus gây hại từ ngoài xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ tiết ra kháng thể để tiêu diệt chúng. Tuy nhiên, nếu tình trạng rối loạn xảy ra, hệ miễn dịch sẽ tự ý tấn công các tế bào khỏe mạnh khác, ví dụ nhue tế bào lớp lót hang vị, gây nên hiện tượng viêm.
Thói quen ăn uống kém lành mạnh
Vấn đề viêm hang vị cũng có thể bắt nguồn từ những thói quen ăn uống không lành mạnh, ví dụ như ăn nhiều đồ dầu mỡ, cay nóng, ăn quá nhanh, bỏ bữa sáng,… Ban đầu, vấn đề này chỉ gây ra những rối loạn tiêu hóa dạng nhẹ. Tuy nhiên, nếu người bệnh không có sự thay đổi và cải thiện, lớp lót niêm mạc của dạ dày, bao gồm cả khu vực hang vị có thể bị tổn thương rồi dẫn đến viêm.
Các vấn đề liên quan đến tâm lý
Dù chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng những vấn đề tâm lý như căng thẳng, stress kéo dài cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng bệnh viêm hang vị bao tử. Theo các nhà nghiên cứu, tâm lý và hệ tiêu hóa có mối liên hệ mật thiết với nhau. Một khi tâm lý xảy ra căng thẳng, hệ thống tiêu hóa cũng bị trục trặc đáng kể.
Không những vậy, nhiều người căng thẳng, áp lực và stress tìm đến các giải pháp tiêu cực như uống rượu, hút thuốc, lạm dụng thuốc ngủ,… mà điều này càng tạo điều kiện thuận lợi cho viêm hang vị xảy ra.
Viêm hang vị dạ dày có nguy hiểm không?
Theo các bác sĩ, việc đánh giá mức độ nguy hiểm của bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó quan trọng nhất là thời gian bệnh phát triển. Đối với chứng viêm hang vị dạ dày, nếu người bệnh được chẩn đoán và điều trị sớm thì hoàn toàn không có gì nguy hiểm.
Tuy nhiên, đối với các trường hợp ủ bệnh trong thời gian dài, những biến chứng sau có thể xảy ra:
Chảy máu hang vị và viêm loét
Một trong những biến chứng thường thấy của bệnh lý này là viêm loét hang vị gây chảy máu trong. Nguyên nhân là vì vết viêm bị ảnh hưởng trong thời gian dài bởi axit dịch vị, dần dần ăn sâu vào bên trong thành mạch, gây lở loét và chảy máu. Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy những cơn đau dữ dội rất khó chịu, nôn mửa ra máu tươi hoặc phân có màu đen do lẫn máu.
Chất lượng cuộc sống giảm sút
Viêm hang vị không điều trị sớm có thể gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đến chất lượng cuộc sống. Điều này bắt nguồn từ việc quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng, khiến việc hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, những cơn đau bụng có thể kéo dài đến tận đêm khuya, người bệnh vì thể không thể ngủ ngon hay sâu giấc. Tất cả những yếu tố này dẫn đến chất lượng cuộc sống bị giảm sút rất nhiều.
Viêm hang vị có khỏi được không?
Bên cạnh các vấn đề như nguyên nhân, triệu chứng và mức độ nguy hiểm, nhiều bệnh nhân còn băn khoăn không biết liệu viêm hang vị có thể chữa khỏi được không. Theo các chuyên gia, bệnh nhân có tỷ lệ phục hồi cao nếu được chẩn đoán sớm cũng như có biện pháp khắc phục hiệu quả.
Trong trường hợp bệnh nặng hơn, người bệnh có thể mất nhiều thời gian điều trị hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ phục hồi không có sự suy giảm đáng kể. Điều quan trọng nhất là người bệnh phải tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ cũng như xây dựng một chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh.
Điều trị viêm hang vị dạ dày
Điều trị viêm hang vị dạ dày đạt được kết quả tốt nhất nếu người bệnh phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Hiện nay, các biện pháp được sử dụng phổ biến nhất là:
Bài thuốc dân gian
Nếu người bệnh bị viêm hang vị ở giai đoạn đầu, các triệu chứng mới chỉ khởi phát và không quá nghiêm trọng thì có thể áp dụng một số bài thuốc dân gian sau đây:
- Bài thuốc nghệ và mật ong: Nghệ có tính kháng viêm hiệu quả nhờ vào hoạt chất curcumin, giúp loại bỏ triệu chứng và làm dịu vết thương ở niêm mạc hang vị. Trong khi đó, mật ong kháng khuẩn và giúp vết loét nhanh chóng liền lại. Cách thực hiện bài thuốc rất đơn giản, người bệnh chỉ cần pha 1 thìa cà phê bột nghệ, một thìa cà phê mật ong với 200ml nước ấm rồi dùng uống là được.
- Trà gừng mật ong: Gừng được sử dụng trong nhiều bài thuốc dạ dày khác nhau, vì có tác dụng bổ khí, giảm đau và chống viêm rất tốt. Người bệnh hang vị có thể dùng món trà gừng mật ong này hàng ngày để cải thiện triệu chứng tối ưu nhất. Cách thực hiện: Gừng 15g, mật ong 2 thìa cà phê đem ủ cùng với 250ml nước nóng trong 15 phút. Người bệnh nên dùng trà khi còn nóng để hương vị thơm ngon hơn.
Thuốc Tây y
Tùy vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng mà các bác sĩ sẽ kê đơn cho người bệnh. Một số thuốc điều trị viêm hang vị thường dùng là:
- Thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân liên quan đến vi khuẩn H.pylori, người bệnh cần dùng kháng sinh để tiêu diệt chúng. Các thuốc kháng sinh này có thể là clarithromycin, metronidazole,…
- Thuốc trung hòa axit dạ dày: Loại thuốc này có thể giúp làm giảm đáng kể triệu chứng ợ chua, ợ nóng và đau bụng. Thuốc có khả năng làm giảm nồng độ axit có trong dịch vị. Chúng gồm có: Hydroxide, antacid,…
- Men tiêu hóa: Để thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn tồn đọng ở hang vị cũng như cải thiện chứng đầy bụng, khó tiêu, người bệnh nên uống thêm men tiêu hóa. Nếu là người có cơ địa nhạy cảm và mức độ viêm hang vị nghiêm trọng, bệnh nhân có thể lựa chọn các dòng men cho trẻ em để tránh tác dụng phụ.
Thuốc Đông y
Bên cạnh Tây y hay thuốc Nam, Đông y cũng là lựa chọn của không ít người.
- Bài thuốc 1: Các vị thuốc được sử dụng gồm có thanh bì, sài hồ, huyền hồ, chỉ thực, hương phụ, bạch thược, mai mực, trích thảo, xuyên khung.
- Bài thuốc 2: Trong bài thuốc này, các dược liệu được dùng bao gồm hương phụ, trần bì, phật thủ, mộc hương, lai phục tử, hoắc hương, cam thảo, binh lang.
Viêm hang vị dạ dày không phải là tình trạng gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt hàng ngày. Các bác sĩ khuyến khích người bệnh nên đi khám ngay khi phát hiện các dấu hiệu như đau bụng kéo dài, khó tiêu, ợ nóng liên tục,.. để được điều trị sớm.
