Đánh giá bài viết

Với những người mắc bệnh xương khớp, hạt mã tiền có lẽ không phải là một vị thuốc xa lạ. Thế nhưng, trong khi sử dụng loại hạt này, bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân cần hết sức cẩn trọng bởi hàm lượng độc tố của nó không hề nhỏ. Bài viết dưới đây sẽ cùng với bạn đọc tìm hiểu những cách điều chế dược liệu này an toàn và hiệu quả nhất!

Hạt mã tiền có tác dụng gì?

Hạt mã tiền, hay còn gọi là mã tiền tử, là phôi giống nằm trong quả của cây mã tiền, phân bố rộng rãi ở khu vực châu Á, ví dụ như Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc,…Loài cây này khi trưởng thành có thể cao đến gần 30m với các tán lá sải dài đến 2 – 3m. Trái của cây mã tiền có kích thước tương đương một quả bóng bàn, lớp vỏ trơn bóng màu xanh lục khi còn non và ngả sắc cam đậm khi chín.

Hạt của trái chính là phần được sử dụng làm thuốc. Mỗi hạt mã tiền thường có độ lớn bằng móng tay cái, hình dáng giống mũ nấm và có màu nâu đen cánh gián.

Các nghiên cứu khoa học cũng thống kê được một số những lợi ích của mã tiền tử với sức khỏe, gồm có:

Ức chế sự phát triển của bệnh đái tháo đường: Các nhà khoa học sử dụng chiết xuất từ hạt cây mã tiền thí nghiệm trên chuột bạch wistar đã được tiêm alloxan để gây bệnh tiểu đường. Kết quả là chỉ số đường huyết cũng như cholesterol đều giảm thiểu đáng kể, cho thấy tiềm năng chống đái tháo đường của loại hạt này.
Tác dụng chống viêm: Trong hạt mã tiền có chứa hai hoạt chất SPP và SPE có khả năng bình thường hóa kiềm, axit phosphatases, lipid peroxide. Thông qua tác động này mà tình trạng viêm sưng ở cơ thể người được cải thiện hiệu quả, nhất là với những trường hợp viêm cấp tính hoặc bán cấp tính.
Tiềm năng ngăn ngừa bệnh ung thư: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt chất polysaccharide có trong hạt mã tiền tử sở hữu tác dụng kháng sinh, chống bài tiết và bảo vệ niêm mạc. Đây là tiền đề cho việc phát triển những dược phẩm có khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư dạ dày và ung thư tá tràng trong tương lai gần.
Hỗ trợ điều trị các bệnh lý xương khớp: Nhờ vào các hoạt chất chống viêm và chống oxy hóa như SPP hay SPE mà loại hạt này có thể giúp cải thiện những triệu chứng đau nhức xương khớp. Ngay cả y học cổ truyền cũng xếp mã tiền tử vào danh mục dược liệu trị bệnh xương khớp với tác dụng chính là thông kinh, hoạt lạc, tán nhũ ung.

Tuy nhiên, phân tích hóa học cho thấy trong hạt mã tiền lại có chứa strychnin 1.5% và các ancaloit khác như vomincin hay colubrin. Bản thân strychnin vốn có độc tính khá cao, vì vậy trong khi sử dụng loại hạt này cần hết sức cẩn trọng.

Cách chế biến hạt mã tiền

Các cách sơ chế hạt mã tiền phổ biến nhất gồm có:

Đem ngâm rồi sao khô: Hạt cây sau khi được ngâm trong nước gạo qua đêm thì đem loại sạch lớp vỏ đen bên ngoài, dùng ánh nắng mặt trời để sấy khô tự nhiên. Sau đó, bảo quản vị thuốc trong lọ thủy tinh đậy kín là được.
Sao khô hai lần: Hạt mã tiền sau khi rửa sạch thì đem đảo khô bằng chảo đồng. Khi thấy lớp vỏ đen đã giòn và hơi nứt ra thì ngừng lại, loại bỏ hết lớp vỏ đó rồi tiếp tục sao hạt thêm một lần nữa. Vị thuốc sau đó đem bảo quản trong lọ thủy tinh có nắp kín, để ở nơi khô ráo thoáng mát.
Chao dầu: Hạt mã tiền đem rửa sạch, để ráo nước. Sau đó, cho vào chảo một lượng lớn dầu thực vật (dầu cải, dầu vừng, dầu thầu dầu,..), đợi dầu nóng rồi cho hạt vào chao thật giòn. Vớt ra đợi ráo dầu thì bỏ vào lọ thủy tinh có nắp đậy để bảo quản.
Tán bột mịn: Hạt cây đem nấu cùng lục đậu đến khi nứt vỏ. Loại bỏ sạch lớp vỏ đen bên ngoài, thái lát rồi tiếp tục đem sao khô cùng với cát vàng. Đến khi mã tiền tử khô giòn thì tắt bếp, đợi nguội rồi nghiền thành bột mịn.

Người bệnh có thể dùng hạt mã tiền điều trị một số bệnh lý dưới đây

Bài thuốc trị đau nhức xương khớp do phong tê thấp

Dược liệu: 300g bột mã tiền, 36g nhũ hương, cam thảo, ma hoàng, ngưu tất, mộc dược, cương tàm và thương truật.
Cách thực hiện: Cho tất cả các dược liệu trên trừ bột mã tiền vào chảo sao cho khô rồi nghiền thành bột mịn, sau đó trộn cùng với bột hạt mã tiền. Người bệnh mỗi lần dùng khoảng 1g với nước ấm trước khi đi ngủ.

Bài thuốc trị sưng đau bên ngoài

Dược liệu: Hạt chao dầu, giấm gạo thô.
Cách thực hiện: Mã tiền tử chao dầu đem tán thành bột mịn rồi trộn cùng giấm gạo thô theo tỷ lệ 1:1. Người bệnh dùng hỗn hợp thuốc này đắp lên vùng sưng đau, đợi đến khi khô thì rửa lại bằng nước ấm.

Hạt mã tiền có độc không?

Hạt mã tiền có độc tính mạnh nên người bệnh cần tuân thủ đúng theo liều lượng và hướng dẫn của thầy thuốc. Nếu cơ thể gặp phải bất kỳ triệu chứng bất thường nào như nôn mửa, tim đập nhanh, co giật,..thì người bệnh cần lập tức gọi trợ giúp để cấp cứu kịp thời.

Hạt mã tiền giá bao nhiêu?

Hạt mã tiền hiện nay trên thị trường chủ yếu là dạng sấy khô. Bạn có thể dễ dàng tìm mua mã tiền tử tại các cửa hiệu chuyên về thảo dược Đông y hoặc các shop bán hàng online như lazada, shopee vietnam,…Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, tốt nhất bạn nên mua vị thuốc này tại cửa hàng vì sẽ có dược sĩ, thầy thuốc tư vấn chi tiết về hiệu quả cũng như cách sử dụng.

Bạn cũng nên tìm mua những loại hạt mã tiền đã được điều chế sẵn để không mất thời gian chuẩn bị và tránh trường hợp bạn sơ chế mã tiền tử sai cách. Nếu bạn đặt hàng online, hãy chắc chắn kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi nhận để đảm bảo không “tiền mất tật mang”. Dưới đây là một số các mức giá của hạt tiền tử mà bài viết tìm hiểu được:

Dạng gói 100g có giá dao động trong khoảng 25.000 VNĐ đến 40.000 VNĐ.
Dạng gói 500g có giá khoảng 75.000 VNĐ.
Dạng gói 1kg có giá khoảng 150.000 VNĐ đến 182.000 VNĐ.

Hạt mã tiền tuy sở hữu nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nhưng cần sử dụng đúng cách nhằm tránh các nguy cơ xấu như ngộ độc. Trước khi có ý định sử dụng bất kỳ loại thảo dược tự nhiên nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.